Taksit nedir? Türkiye’de gayrimenkulde taksitli ödeme anlamı
Taksit, Türkçe’de peşin olmayan veya parçalı ödeme anlamına gelir. Türkiye gayrimenkul sektöründe ise bir mülkün (veya ilgili masrafların) toplam bedelinin, belirli bir süre boyunca düzenli aralıklarla küçük ödemelere bölünerek yapıldığı bir ödeme yöntemini ifade eder.
Bu sistem, Türkiye’de gayrimenkul satın alımlarında, inşaat sözleşmelerinde hatta bazı abonelik ve fatura ödemelerinde yaygın olarak kullanılır. Taksit sayısı, varsa faiz oranları ve ödeme tarihleri gibi koşullar sözleşmede belirlenir. Ödemeler aylık, üç aylık veya tarafların anlaşmasına bağlı olarak farklı periyotlarla yapılır.
Örneğin, 1.000.000 TL değerindeki bir mülk 10 taksit halinde satılıyorsa, alıcı her taksitte 100.000 TL öder. Taksit planının detayları satıcı, yapı şirketi veya (finansman söz konusuysa) bankaya göre değişebilir.
Not: Taksit, genellikle nakit işlemlerde faizsiz ödeme anlamına gelse de banka kredili (örneğin konut kredisi) taksitlerde faiz uygulanabilir. Detaylar için mutlaka sözleşmeyi inceleyin.
| Türkçe Eş Anlamlılar | İngilizce Karşılıkları |
|---|---|
| Taksit ödemesi | Installment payment |
| Peşinatsız (taksitli satış) | Without down payment (installment-based) |
| Vade farkı (faizli taksitlerde) | Instalment interest (maturity difference) |
| Kredi taksiti | Loan installment |
| Aylık taksit | Monthly installment |
Peşin ödeme yerine aylık, üç aylık veya yıllık taksitlerle ödeme yapma imkanı.
Türk emlak piyasasında taksit, gayrimenkul alımlarında peşin ödeme yerine aylık, üç aylık veya yıllık ödeme planı sunan bir sistemdir. Özellikle inşaat halindeki projelerde veya yüksek değerli konutlarda sıkça tercih edilir.
Geliştiriciler veya bankalar, faizsiz veya faizli taksit seçenekleri sunabilir. Ödeme koşulları anlaşmaya göre değişir; genellikle 12 ile 60 ay arasında değişen vade seçenekleri bulunur.
Ödemeler, belirlenen bir süre boyunca eşit taksitlere bölünür.
Taksit planı, gayrimenkul fiyatını eşit ödemelere böler. Alıcı ve satıcı (veya yapı şirketi), süreyi, ödeme sıklığını ve varsa faiz oranını karşılıklı belirler. Örneğin, 200.000 €’luk bir daire, 24 aylık 8.333 €’luk taksitlere bölünebilir.
Bazı planlarda peşinat ödemesi (örneğin %30) istenebilir. Bankalar da ipotekli konut kredisi üzerinden taksit seçeneği sunabilir, ancak bu planların koşulları, yapı şirketlerinin sunduğu taksitlerden farklıdır.
Hayır, tamamen farklı finansman sistemleridir.
‘Taksit’, alıcı ile satıcı/geliştirici arasında yapılan, genellikle faizsiz veya düşük faizli bir ödeme planıdır. Konut kredisi (mortgage) ise bankadan alınan, gayrimenkulle teminatlandırılmış, yüksek faizli ve daha sıkı şartlara (gelir belgesi, kredi puanı kontrolü vb.) bağlı bir kredidir.
Türkiye’de mortgage için genellikle %20-30 peşinat istenir. ‘Taksit’ sisteminde ise banka devreye girmeyebilir, özellikle inşaat halindeki projelerde sıklıkla tercih edilir.
Evet, ancak koşullar satıcıya göre değişir.
Yabancılar ‘taksit’ seçeneklerinden faydalanabilir, ancak bu imkân proje veya satıcının politikalarına bağlıdır. Bazı durumlarda Türk banka hesabı veya ikamet izni gerekebilir. Özellikle inşaat aşamasında (off-plan) satılan konutlarda yabancı alıcılar için ‘taksit’ seçenekleri sıkça sunulur.
Taksit planının Tapu’ya (Tapu ve Kadastro Müdürlüğü) kayıtlı olup olmadığını mutlaka kontrol edin. Kayıtsız anlaşmalar hukuki risk taşır ve ihtilaflara yol açabilir.
Hukuki ve finansal riskler içerebilir.
Riskler arasında inşaatı tamamlanmamış projeler (arsadan satın alımlarda), gizli faizler veya kayıt dışı sözleşmeler bulunur. Bazı satıcılar, tam ödeme yapılana kadar tapu devri yapmayabilir; bu da alıcıları savunmasız bırakır.
Döviz kuru dalgalanmaları (ör. EUR/TRY) sözleşme Türk Lirası üzerindenyse ödeme tutarlarını etkileyebilir. Mutlaka bir avukat eşliğinde sözleşmeleri inceleyin.
Sadece satıcının onayıyla mümkün.
Taksitle alınan bir mülkü satmak, asıl satıcının iznini gerektirir. Bazı sözleşmelerde, alıcının anlaşmayı yeni bir alıcıya devretmesine olanak tanıyan ‘devir maddesi’ bulunur. Tapu henüz devredilmemişse, yasal mülkiyet satıcıda kalır.
Eğer taksitler bir ipotek kredisine bağlıysa, bankalar yeniden satışı kısıtlayabilir. Yeniden satış koşullarını öğrenmek için mutlaka sözleşmeyi inceleyin.
Bazılarında var, bazılarında yok—sözleşmeyi dikkatlice inceleyin.
İnşaat firmalarının sunduğu taksit seçenekleri faizsiz olabilir, ancak gizli masraflar (örneğin idari ücretler) içerebilir. Bankalar aracılığıyla yapılandırılan taksitler (konut kredisi gibi) her zaman faizli olur; 2024’te aylık faiz oranları genellikle %1-3 arasında değişiyor.
Arsa üstü (tozlu) projelerde alıcı çekmek için %0 faizli taksit teklifleri olabilir, ancak fiyatlar bu avantajı dengelemek için şişirilebilir. Toplam maliyeti karşılaştırmak her zaman en doğrusu.
'Peşinat', gayrimenkulün satın alınmasında ödenen ilk peşinattır.
Türk emlak piyasasında 'peşinat', gayrimenkul fiyatının bir kısmını (örneğin %20-50’sini) peşin olarak ödediğiniz tutarı ifade eder. 'Taksit' ise kalan bakiyenin taksitler halinde ödenmesini kapsar. Örneğin, 100.000 €’luk bir evde 30.000 € peşinat ödeyip, kalan 70.000 €’yu taksitlerle tamamlayabilirsiniz.
Bazı satıcılar, taksit ödemelerine başlamadan önce anlaşmayı garantilemek için peşinat talep eder. Her iki terim de genellikle sözleşmelerde birlikte geçer.